Janosik – 300 rocznica śmierci

Terchová - Jánošíkovci. Miejsce urodzenia Jerzego Janosika.

Terchová - Jánošíkovci. Miejsce urodzenia Jerzego Janosika.

W niedzielę 17 marca mija dokładnie 300 lat od śmierci najsławniejszego zbójnika karpackiego - Janosika. Większość z nas zna jego postać z serialu i filmu "Janosik", nakręconego w latach 1972-1974. Jego prawdziwy życiorys odbiegał jednak znacznie od tego przedstawionego w polskich ekranizacjach. Juraj (Jerzy) Jánošík urodził się pod koniec lutego 1688 roku w słowackiej wsi Terchová, która leży u podnóża Małej Fatry, w powiecie żylińskim. W wieku około 20 lat zaciągnął się do wojska Franciszka Rakoczego II, biorąc udział w powstaniu przeciw Habsburgom austrackim. Kiedy po kilku latach powrócił do rodzinnej wioski, został siłą wcielony do cesarskiej armii jako zamkowy strażnik w zamku w Bytczy na Wagiem. Tam zaprzyjaźnił się z jednym z więźniów Tomášem Uhorčíkiem. W końcu został wykupiony przez rodziców ze służby i przybył do Terchovej. Niedługo potem sam Uhorčík zbiegł z zamku w Bytczy i zwerbował Janosika do swojej juraj_janosik_dvaja_archiv_4kompanii we wrześniu 1711 roku, jednak wkrótce sam ożenił się i osiadł we środkowej Słowacji, we wsi Klenovec. Wyczyny zbójnickie janosikowej kompanii trwały dwa latach. Działała głównie na Śląsku, Morawach, a także Orawie, Spiszu i Liptowie. Po północnej stronie Tatr Janosik prawdopodobnie nigdy nie był. Został ujęty podczas zimowiska u Tomasza Uhorčíka na początku 1713 roku. Jego proces odbył się w Liptowskim Mikułaszu po południowej stronie Tatr w domu Hanzelego, który do dzisiaj można oglądać. Spotkała go kara śmierci godna największych harnasi - powieszenie na haku "za poślednie ziobro". Odtąd w ludowych opowieściach jego życie obrastało legendą mimo, iż nie był żadną wybitną postacią wśród hetmanów zbójnickich. Pojawia się w literaturze i kinematografii polskiej i słowackiej. Najstarszy film o Janosiku z 1921 roku, produkcji czechosłowackiej wpisany jest na listę UNESCO (fragment poniżej). Najbliższy prawdziwemu życiorysowi jest jednak film w reżyserii Agnieszki Holland "Janosik-prawdziwa historia" z 2011. Pod koniec lutego tego roku najsłynniejszy karpacki zbójnik został upamiętniony na słowackiej wersji Googla. W Terchovej 16 i 17 marca 2013 odbędą się liczne wydarzenia kulturalne. Można będzie zobaczyć rekonstrukcje i inscenizacje zbójnickie, pokazy rzemieślnicze oraz projekcje filmów. W przysiółku Jánošíkovci zostanie odsłonięta pamiątkowa tablica w miejscu, gdzie 325 lat temu urodził się zbójnik. Szczegóły: A2
Ten wpis został opublikowany w kategorii Karpaty i oznaczony tagami , , , , , , , , , . Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.

Możliwość komentowania jest wyłączona.